Informator
8 września 2020 r. Sejmik Województwa Mazowieckiego przyjął uchwałę nr 115/20 w sprawie programu ochrony powietrza dla stref w województwie mazowieckim, w których zostały przekroczone poziomy dopuszczalne i docelowe substancji w powietrzu. Program określony został na podstawie rocznej oceny poziomów substancji w powietrzu za 2018 r.
Zgodnie z art. 91 ust. 9c ustawy Prawo ochrony środowiska, w przypadku, kiedy standardy jakości powietrza są nadal przekraczane na obszarach objętych programem ochrony powietrza – sejmik województwa jest obowiązany uchwalić aktualizację programu, zawierającą działania ochronne dla grup ludności wrażliwych na przekroczenie, w tym osób starszych i dzieci.
Z rocznych ocen jakości powietrza za lata 2021 i 2022 wynika, że na obszarze województwa mazowieckiego, normy jakości powietrza dla pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5, dwutlenku azotu oraz benzo(a)pirenu nie były dotrzymywane. W związku z powyższym konieczne było przyjęcie aktualizacji programu ochrony powietrza.
W związku z powyższym mieszkańcy Mazowsza zobowiązani są do stosowania zapisów Uchwały antysmogowej.
Uchwała antysmogowa wprowadzona na terenie województwa mazowieckiego stanowi akt prawa miejscowego i obowiązuje wszystkich mieszkańców województwa, samorządy oraz podmioty działające na jego terenie. Została przyjęta uchwałą Sejmiku Województwa Mazowieckiego nr 162/17 z 24 października 2017 r., natomiast dnia 26 kwietnia 2022 r. przyjęto uchwałę nr 59/22 zmieniającą obowiązującą dotychczas uchwałę antysmogową. Nowelizacja weszła w życie 14 maja 2022 r.
Uchwała antysmogowa obowiązuje od 11 listopada 2017 r., a jej nowelizacja od 14 maja 2022 r.
Co określa uchwała?
- od 11 listopada 2017 r. można montować tylko kotły spełniające normy emisyjne zgodne z wymogami ekoprojektu (wynikającymi z treści rozporządzenia Komisji UE),
- od 1 lipca 2018 r. nie wolno spalać w kotłach, piecach i kominkach mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem, węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z jego wykorzystaniem, węgla kamiennego w postaci sypkiej o uziarnieniu 0-3 mm, paliw zawierających biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20% (np. mokrego drewna),
- od 1 stycznia 2023 r.:
- nie wolno używać kotłów na węgiel lub drewno nie spełniających wymogów dla klas 3,4 lub 5 według normy PN-EN 303-5:2012,
- nie wolno eksploatować kotłów na paliwa stałe (w tym biomasę) w nowo budowanych budynkach, dla których wniosek o pozwolenie na budowę lub zgłoszenie zostały złożone po dniu 1 stycznia 2023 r., jeżeli istnieje techniczna możliwość podłączenia budynku do sieci ciepłowniczej, która znajduje się na terenie bezpośrednio przylegającym do działki inwestora na której znajduje się instalacja,
- od dnia 1 października 2023 r., w granicach administracyjnych m.st. Warszawy nie wolno stosować węgla kamiennego oraz paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla,
- od 1 stycznia 2028 r.
- nie wolno używać kotłów na węgiel lub drewno klasy 3 lub 4 według normy PN-EN 303-5:2012,
- w granicach administracyjnych gmin wchodzących w skład powiatów: grodziskiego, legionowskiego, mińskiego, nowodworskiego, piaseczyńskiego, pruszkowskiego, otwockiego, warszawskiego zachodniego oraz wołomińskiego nie wolno stosować węgla kamiennego oraz paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla,
- użytkownicy kotłów klasy 5 wg normy PN-EN 303-5:2012 będą mogli z nich korzystać do końca ich żywotności, jeśli zostały zainstalowane przed 11 listopada 2017 r.,
- posiadacze kominków będą musieli wymienić je do końca 2022 roku na takie, które spełniają wymogi ekoprojektu, lub wyposażyć je w urządzenie ograniczające emisję pyłu do wartości określonych w ekoprojekcie,
- użytkownicy kotłów na węgiel, spełniających wymogi ekoprojektu, eksploatowanych w granicach powiatów znajdujących się w obszarze NUTS2 – warszawski stołeczny uruchomionych przed 1 czerwca 2022 r. będą mogli je eksploatować do końca ich żywotności.
JAK SPRAWDZIĆ KLASĘ KOTŁA
Klasa 3, 4 i 5 kotła wg normy PN-EN 303-5:2012 oznacza, że kotły podzielone są ze względu na wielkość/ilość zanieczyszczeń emitowanych/wprowadzanych do powietrza/do środowiska. Dla kotłów/pieców klasy 5 dopuszczalne ilości tych zanieczyszczeń są najniższe wg w/w normy, co oznacza, że są one najmniej szkodliwe dla środowiska. Kotły klasy 3 i 4 mają te normy dużo gorsze. Informacja o klasie kotła znajduje się na jego tabliczce znamionowej oraz w instrukcji obsługi. Jeśli nie ma jej w żadnym z tych miejsc – kocioł nie spełnia kryteriów żadnej z klas. Podczas zakupu kotła należy upewnić się u sprzedawcy bądź producenta czy posiada on certyfikat i jest zgodny z wymaganiami ekoprojektu. Należy ponadto pamiętać, że rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe, zakazuje wprowadzania do sprzedaży i użytkowania kotłów z rusztem awaryjnym.
WYMAGANIA EKOPROJEKTU
Wymagania ekoprojektu zostały jednolicie określone dla całej Unii Europejskiej. Zawierają one minimalne normy emisji zanieczyszczeń do powietrza dla kotłów oraz ogrzewaczy pomieszczeń (m.in. kominków). Założeniem ekoprojektu jest zmniejszenie zużycia paliwa i redukcja zanieczyszczeń emitowanych przez ww. urządzenia. Aby dowiedzieć się szczegółów dotyczących wymogów ekoprojektu dla kotłów na paliwa stałe oraz miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwa stałe należy zapoznać się z treścią: ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe oraz ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) 2015/1185 z dnia 24 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe. Podczas zakupu kotła należy upewnić się u sprzedawcy bądź producenta czy posiada on certyfikat i jest zgodny z wymaganiami ekoprojektu (Ważne! 5 klasa ≠ ekoprojekt, jednakże posiadacze kotłów 5 klasy, którzy dokonali ich uruchomienia przed dniem wejścia w życie uchwały antysmogowej, tj. przed 11 listopada 2017 r, mogą korzystać z nich do końca ich żywotności). Należy ponadto pamiętać, że rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe, zakazuje wprowadzania do sprzedaży i użytkowania kotłów z rusztem awaryjnym.
CENTRALNA EWIDENCJA EMISYJNOŚCI BUDYNKÓW (CEEB)
Od 1 lipca 2021 r. trwa ( w trybie ciągłym) proces składania deklaracji do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, który ma na celu zebranie wszystkich danych dotyczących źródeł ciepła i spalania paliw w budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych. Każdy budynek, który posiada źródło ciepła lub spalania paliw do 1 MW należy zgłosić wypełniając odpowiednią deklarację. W dniu 1 stycznia 2021r. weszła w życie ustawa z dnia 28 października 2020 r. o zmianie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 2127). Ustawa w art. 27 g przewiduje utworzenie Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB), która ma służyć do zidentyfikowania źródeł emisji z budynków. Zgromadzone w CEEB jednolite w skali całego kraju dane na temat budynków i pochodzących z nich źródeł emisji będzie stanowiło narzędzie do walki ze smogiem i poprawy jakości powietrza. Każdy Właściciel lub Zarządca budynku ma obowiązek złożenia deklaracji do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB) dotyczących źródeł ciepła i spalania paliw. Jeżeli Twój budynek posiada źródło ciepła i spalania paliw zainstalowane przed 1 lipca 2021r. na złożenie deklaracji masz 12 miesięcy. Jeżeli źródło ciepła lub spalania paliw zostanie zainstalowane po 1 lipca 2021r. deklarację musisz złożyć w terminie 14 dni. Deklaracje można złożyć: w formie elektronicznej - poprzez stronę: www.zone.gunb.gov.pl z wykorzystaniem profilu zaufanego, podpisu kwalifikowanego lub e-dowodu; w formie papierowej – w budynku Urzędu Miasta i Gminy w Łosicach, ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 6, 08-200 Łosice Więcej informacji oraz formularz deklaracji (wraz z przykładowo wypełnioną deklaracją) można znaleźć na stronie Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego: https://www.gunb.gov.pl/strona/centralna-ewidencja-emisyjnosci-budynkow OBOWIĄZKOWI ZŁOŻENIA DEKLARACJI PODLEGAMY NADAL W PRZYPADKU INSTALACJI NOWEGO ŹRÓDŁA CIEPŁA ORAZ WYMIANY URZĄDZENIA GRZEWCZEGO NA NOWE. W OBYDWU PRZYPADKU MAMY NA TO 14 DNI OD URUCHOMIENIA
POMOC FINANSOWA
Na wymianę kotłów oraz ocieplenie budynku można otrzymać dofinansowanie z krajowego Programu Czyste Powietrze, czyli dofinansowanie do kompleksowej termomodernizacji budynków oraz wymiany starych i nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe na nowoczesne źródła ciepła spełniające najwyższe normy. Maksymalna wysokość dofinansowania: 136 200 zł Program skierowany jest do właścicieli i współwłaścicieli jednorodzinnych domów mieszkalnych lub lokali mieszkalnych wydzielonych w budynkach jednorodzinnych posiadających wyodrębnioną księgę wieczystą. Więcej informacji o programie na stronie: https://czystepowietrze.gov.pl/ Od 1 stycznia 2023, użytkowanie niektórych piecówi kotłów na węgiel, pellet i drewno jest nielegalne i zagrożone mandatem do 500 zł lub grzywną do 5 000 zł.. Są to instalacje, które emitują najwięcej zanieczyszczeń i w znacznej mierze odpowiadają za zanieczyszczenie powietrza w sezonie grzewczym. Przede wszystkim są to kotły bezklasowe, które nie spełniają przynajmniej wymogów klasy 3 wg normy PN-EN 303-5:2012, tzw. kopciuchy Urządzenia tego typu, powinny być obligatoryjnie wymienione na inny rodzaj ogrzewania. Może to być: kocioł gazowy, przyłączenie do miejskiej sieci ciepłowniczej, pompa ciepła, ogrzewanie elektryczne, kocioł olejowy lub kocioł na paliwo stałe (węgiel, pellet, drewno) spełniający wymogi ekoprojektu, mające klasę 3, 4 lub najwyższą 5 wg normy PN-EN 303-5:2012 W przypadku instalacji kotła spełniającego wymogi ekoprojektu, opalanego węglem, pelletem lub drewnem, konieczne jest zachowanie do kontroli dokumentacji potwierdzającej certyfikat ekoprojektu. Wspomniany certyfikat powinien również posiadać kominek. Jeśli kominek nie posiada certyfikatu, powinien być wymieniony na takowy z certyfikatem lub należy zainstalować urządzenie odpylające (np. elektrofiltr), które obniży emisję pyłu do poziomu zgodnego z wymaganiami ekoprojektu. Parametry te należy potwierdzić odpowiednią dokumentacją podczas kontroli. Przepisy te wprowadza uchwała antysmogowa i wszyscy mieszkańcy Mazowsza, są zobowiązani do przestrzegania jej postanowień. Użytkownie niedozwolonych urządzeń grzewczych po 1 stycznia 2023 r. może zostać ukarane mandatem do 500 zł, a w przypadku dalszego łamania przepisów sprawa może zostać skierowana do sądu - grzywna może wynieść nawet 5 000 zł!